Czy warto zarejestrować testament?
Zacznijmy od odpowiedzi na podstawowe pytania, które mogą się nasuwać przy okazji pisania testamentu. Testamentu nie musimy nigdzie rejestrować. Można go sporządzić własnoręcznie i przechowywać u siebie w domu. Testament niezarejestrowany jest tak samo ważny jak zarejestrowany. Warto jednak rozważyć opcję zgłoszenia testamentu do Notarialnego Rejestru Testamentów lub sporządzenie go u notariusza. Istnieje kilka powodów przemawiających za rejestracją testamentu i za sporządzeniem testamentu u notariusza. Obie opcje nie są drogie i dają pewność, że spadkobiercy dowiedzą się o istnieniu testamentu, a w przypadku sporządzenia go u notariusza, dodatkowo że będzie prawidłowy i niemożliwy do podważenia.
Rejestr testamentów i testament notarialny
Najczęściej jest tak, że osoba sporządzająca testament spisuje go samodzielnie i przechowuje w sobie tylko znanym miejscu. Nie jest to rozsądne posunięcie, ponieważ może się okazać, że po śmierci nikt nie znajdzie ostatniej woli zmarłego. Nieznalezienie testamentu będzie równoznaczne z tym, jakby ten testament nigdy nie istniał. Ponadto istnieje ryzyko, że testament dostanie się ręce osoby, która nie została uwzględniona w testamencie lub będzie niezadowolona z treści testamentu i postanowi zataić jego znalezienie lub sfałszować testament na swoją korzyść licząc na to, że jeśli testamentu nie będzie, otrzyma więcej z majątku spadkodawcy. W obu przypadkach wola spadkobiercy nie będzie spełniona.
Tak się nie stanie, jeśli testament sporządzony będzie w obecności notariusza w formie aktu notarialnego. Wtedy nie ma możliwości, żeby testament został zniszczony, ponieważ egzemplarz testamentu zostanie w kancelarii notarialnej. Niestety nadal istnieje możliwość, że spadkodawca sporządzi go u notariusza, ale postanowi go przechowywać u siebie. Jeśli spadkobiercy nie wiedzą, gdzie testament jest przechowywany, może być kłopot z jego odnalezieniem.
Poszukiwanie testamentu
Do niedawna było tak, że aby znaleźć testament należało zgłosić się do kancelarii notarialnej, w której taki testament mógł być sporządzony. Niestety, jeśli ostatnia wola nie znalazła się w archiwach danej kancelarii trzeba było kontynuować poszukiwania u innych notariuszy, co bywało żmudne. Niedawno uruchomiony został Notarialny Rejestr Testamentów. Podczas sporządzania testamentu u notariusza, informuje on o możliwości umieszczenia testamentu w rejestrze. Rejestr testamentów zawiera informacje, że dana osoba (identyfikowana numerem PESEL) sporządziła testament i zdeponowała go w konkretnej kancelarii notarialnej. Treść testamentu nie jest tam umieszczana, więc nie ma ryzyka, że ktoś się dowie o postanowieniach spadkodawcy. Wpisanie testamentu do rejestru jest bezpłatne.
Można również zarejestrować testament sporządzony własnoręcznie. O wpis do rejestru może poprosić każdy, kto sporządza testament. W takim przypadku należy jeszcze zostawić testament w depozycie notarialnym.
Rejestr testamentów prowadzony jest w formie elektronicznej i dostęp do niego mają wszyscy notariusze. Po zarejestrowaniu testamentu, z systemu generowane jest potwierdzenie. Poszukiwanie testamentu możliwe jest dopiero po śmierci spadkodawcy na podstawie okazanego aktu zgonu. Trzeba udać się do kancelarii notarialnej i zlecić poszukiwanie testamentu i sporządzenie protokołu z poszukiwań. Później można się posługiwać takim protokołem w sądzie. W każdej chwili można zażądać usunięcia wpisu z rejestru.
Jak widać, analizując powyższe rozważania, najlepszym rozwiązaniem jest sporządzenie testamentu u notariusza, zarejestrowanie go w rejestrze oraz zdeponowanie go w depozycie notarialnym.