Czy były małżonek dziedziczy majątek? Co z nieślubnymi dziećmi? Czy one dziedziczą spadek?
Z takimi pytaniami spotykamy się bardzo często. Nic w tym dziwnego, ponieważ wiele osób zawiera więcej niż jedno małżeństwo. Często spotykamy się z pytaniem, czy była żona dostanie część majątku po swym byłym mężu. Częste są przypadki nieślubnych dzieci. Ponadto duże kontrowersje wzbudza dziedziczenie partnerów ze związków nieformalnych. W artykule tym postaramy się odpowiedzieć na następujące pytania:
Czy były mąż lub żona dziedziczy spadek?
Zaczniemy od wyjaśnienia kwestii związanych z rozwodem i ponownym ożenkiem. Jasną sprawą jest, że jeśli w dniu śmierci spadkodawcy małżonek pozostawał z nim w związku małżeńskim, a nie ma testamentu, oczywistym jest, że małżonek dziedziczy na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Jednak są przypadki, kiedy obecnego małżonka można wyłączyć z dziedziczenia. Tak się stanie, jeśli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione. Do takiego wyłączenia potrzebne jest jednak orzeczenie sądu. Wyłączenia może żądać każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia razem z małżonkiem spadkodawcy. Na wytoczenie powództwa w tej sprawie ma 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż rok od śmierci spadkodawcy.
Jeśli natomiast przed śmiercią spadkodawcy małżonkowie się rozwiedli albo sąd prawomocnie orzekł ich separację, nie ma mowy tutaj o dziedziczeniu ustawowym. A takiej sytuacji druga żona spadkodawcy może być spokojna. Poprzedniej żonie nie należy się spadek po byłym mężu.
Zdarzają się też sytuacje, gdzie rozwiedziony spadkodawca chce przekazać cześć lub całość majątku byłemu małżonkowi. Nie ma tutaj żadnych ograniczeń i formalnych przeszkód, ale do tego konieczne jest sporządzenie testamentu.
Czy nieślubne dzieci dziedziczą na równi z dziećmi z formalnego związku?
Tutaj odpowiedź jest jednoznaczna i przepisy dbają tak samo o dzieci ze związków małżeńskich oraz związków nieformalnych. Nie ma to najmniejszego znaczenia, czy dziecko urodziło się z małżeństwa czy jest nieślubne. Dzieci dziedziczą po rodzicu na takich samych zasadach. Te z małżeństwa nie są uprzywilejowane. Podobnie jest z dziećmi adoptowanymi, dziedziczą na równi z dziećmi biologicznymi spadkodawcy.
Jeśli więc spadkodawca miał dzieci nie tylko z ostatniego związku, ale też np. z poprzedniego małżeństwa – wszystkie jego dzieci będą uprawnione do spadku po nim.
Może się też zdarzyć, że spadkodawca w chwili śmierci nie miał małżonka, ale miał dwójkę dzieci z innego związku, w tej sytuacji, jeśli nie zostawił testamentu, to jego majątek odziedziczą właśnie dzieci. Jeśli natomiast spadkodawca zostawi testament i w nim zapisze cały majątek partnerowi, pomijając dzieci, wtedy dzieci będą mogły wystąpić o zachowek.
Czy spadkobierca będzie musiał płacić alimenty zasądzone od spadkodawcy?
Alimenty są przypisane od konkretnej osoby dla konkretnej osoby. Z chwilą śmierci obowiązek alimentacyjny wygasa, a alimenty nie podlegają dziedziczeniu. Nie ma więc obawy, że osoba która odziedziczy spadek będzie musiała płacić alimenty za zmarłego.
Czy partner z nieformalnego związku dziedziczy?
Tutaj niestety zła wiadomość dla osób pozostających w nieformalnych związkach, żyjących bez ślubu lub żyjących w związkach homoseksualnych. Osoby takie, bez względu na to, od ilu lat są razem, nie dziedziczą po sobie z mocy ustawy. Póki co, z punktu widzenia prawa spadkowego taki partner lub partnerka jest dla ciebie obcymi osobami i nie kwalifikują się do żadnego z kręgów dziedziczenia.
Nie znaczy to jednak, że osoby żyjące w wolnych związkach nie mogą swobodnie dysponować tym, co zgromadziły w czasie swojego życia. Mogą i maja do tego pełne prawo, jednakże muszą się zabezpieczyć jeszcze za życia. Jedynym skutecznym sposobem na przekazanie majątku po śmierci partnerowi lub partnerce jest sporządzenie testamentu, w którym zapisują majątek bliskiej osobie i mogą ją ustanowić jedynym spadkobiercą. Należy jednak mieć świadomość, że inni nasi bliscy (np. dzieci) będą mieli możliwość wystąpienia o zachowek.